Op onze planeet lopen meer dan 7 miljard mensen rond. Onze verschillen maken ons uniek. Wordt iemand of een groep anders behandeld op basis van deze verschillen of persoonlijke kenmerken, dan spreken we van discriminatie. Discriminatie gebeurt op basis van godsdienst, levensovertuiging, politieke overtuiging, ras, gender, geslacht, nationaliteit, seksuele oriëntatie, burgerlijke staat, handicap of chronische ziekte, leeftijd …
Hoe ontstaat discriminatie?
Discriminatie begint niet zomaar. Het is het gevolg van vaak onbewuste stereotypes in ons hoofd. Een stereotype is een vereenvoudigde veralgemening of cliché dat we hebben van een persoon of een groep. Stereotypen helpen onze hersenen om een situatie snel in te schatten en een beslissing maken. Een stereotype kan zowel positief als negatief zijn. Denk eens aan een spoedarts. Denk je aan een man of een vrouw? Grote kans dat je een man antwoordde.
Maar deze stereotypen kunnen uitmonden in vooroordelen. Wanneer je een negatieve ervaring hebt met één iemand, kan je vooroordeel creëren over een hele groep. Je gaat er dan vanuit dat iedereen uit deze groep zich zo gedraagt. Bijvoorbeeld, je merkt dat jouw kleinzoon niet goed is in spelling. Je vindt dat alle jongeren niet meer foutloos kunnen schrijven.
Een vooroordeel beïnvloedt ons gedrag en kan leiden tot discriminatie. Bijvoorbeeld, wanneer een werkgever een sollicitant weigert aan te nemen omdat deze ouder is dan 50 jaar. Vooroordelen worden gevaarlijk wanneer ze op grote schaal worden verspreid. Er ontstaan dan spanningen tussen groepen. Mensen worden uitgesloten en ongelijk behandeld.
Zijn racisme en discriminatie hetzelfde?
Nee, racisme is een vorm van discriminatie. Je sluit iemand of een groep uit op basis van nationaliteit, etniciteit (ras), huidskleur of afkomst. Bijvoorbeeld: Een huisbaas wil geen woning verhuren aan iemand met een Bulgaarse nationaliteit.
Wat zijn de gevolgen?
Discriminatie laat fysiek en mentaal sporen na. Het schaadt je gezondheid en kan leiden tot onzekerheid, stress, spanningen of een negatief zelfbeeld. Discriminatie sluit mensen uit, geeft hen het gevoel ergens niet bij te horen. Soms gaan mensen zich onbewust ook anders gedragen. Bijvoorbeeld een homokoppel dat niet meer hand in hand over straat durft lopen. De kans bestaat dat mensen zich afzonderen of zelfs afkeren van de samenleving. Het wakkert wantrouwen in instituties aan en dat kan gevaarlijk zijn. Discriminatie ontneemt mensen ook de toegang tot kansen.
Wat kan je doen?
Wees zelf bewust van je stereotypes en vooroordelen. Lees je in, luister naar podcasts, ga in verbinding of dialoog met mensen die je niet zo goed kent. Kom op voor elkaar. Geef discriminatie en racisme geen kans. Schets een ander beeld door ook jouw mening of ervaring te delen. Wil je leren reageren? Volg een omstaandertraining bij Amal.
Meer info vind je ook bij:
- Unia regio Oost-Vlaanderen, Woodrow Wilsonplein 5, 9000 Gent.
- Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen.
- Het Vlaams Mensenrechteninstituut (VMRI).
Word je gediscrimineerd?
Ben je mikpunt of getuige van discriminatie of een andere schending van een mensenrecht? Doe een melding of dien een klacht in bij het Vlaams Mensenrechteninstituut (VMRI).